İnsan dəyişir, deyirlər. Amma mən deyirəm: insan açılır. İçində illərlə gizlədiyi niyyətlər, maska arxasında saxladığı həqiqətlər bir gün üzə çıxır — gecənin qaranlığında, vicdanın sükutunda, gözlərin danışmadığı anlarda. Və o gün sən anlayırsan: süfrə arxasında “qardaş” deyə əyləşən, duz-çörək bölüşən adam, süfrədən qalxan kimi sənə quyu qazmağa başlayır.
Gülüşü saxta imiş, salamı riyakarlıqla doluymuş. Sözləri bal kimi görünür, amma içində zəhər daşıyırmış. Və sən bu saxtalıqdan, bu ikiüzlülükdən yorulursan. Yorğunluğun əzələdə deyil — ruhunun dərinliyində bir ağırlıqdır bu. Elə bir ağırlıq ki, nə yuxu aparır, nə sükut sakitləşdirir. Sanki içində bir daş var — hər gün bir az daha ağırlaşan, hər gecə bir az daha batıran. Və o daş, sənin inamının qalıqları ilə doludur.
İnsanlar dəyişmir, sadəcə özlərini daha ustalıqla gizləməyi öyrənirlər. Gözlərindəki işıq yox olur, yerini hesablayan baxışlar alır. Sözlər səmimiyyətdən soyunur, baxışlar niyyətlərlə zəhərlənir. Və sən bu oyunun içində tək qalırsan. Səmimiyyət bir zamanlar dəyər idi, indi isə zəiflik kimi görünür. Qeybət — yeni ünsiyyət formasıdır. Düşmənlik — dostluğun kölgəsində gizlənir. Və sən bu kölgələrin içində öz işığını itirirsən. Hər kəs bir pərdə arxasında yaşayır, amma pərdələr nazikdir — bir gün yırtılır, bir gün üzə çıxır. Və o zaman sən görürsən: gülümsəyən simaların altında susqun kin yatır. Gülüşlər artıq sevincin deyil, səssiz nifrətin dilidir.
Mən Mövsümağa Ədalətoğlu olaraq deyirəm: bu dünya bir səhnə deyil, bir labirintdir. Hər küncündə bir maskalı sima, hər dönümündə bir saxta gülüş. Və sən bu labirintdə öz yolunu axtararkən, arxandan quyu qazılır. Səni yıxmaq üçün deyil — səni susdurmaq üçün. Çünki sənin sükutun onların yalanından daha güclüdür. Sənin səssizliyində bir etiraz var, bir inkar, bir dirəniş. Və bu dirəniş onları qorxudur. Çünki sükutun danışır — onların gizlətmək istədiklərini açır, onların qurduğu səhnəni dağıdır. Sükutun bir güzgüdür — hər kəs öz çirkinliyini orada görməkdən qorxur.
Artıq “qardaş” kəlməsi mənim üçün bir ünvan deyil, bir xəbərdarlıqdır. Kim “qardaş” deyirsə, mən bir addım geri çəkilirəm. Çünki bu cəmiyyətin ən dərin yarası — süfrə arxasında qurulan dostluqların süfrədən sonra düşmənliyə çevrilməsidir. Duz-çörək müqəddəs idi bir zamanlar, indi isə sadəcə dekorasiyadır — səmimiyyətin yoxluğunu örtmək üçün. Süfrələr artıq bir teatr səhnəsidir — rollar oynanır, maskalar taxılır, və sonda pərdə arxasında qeybət səsləri yüksəlir. Hər loxma bir yalanla bölünür, hər söz bir niyyətlə zəhərlənir.
Və mən bu saxtalıqdan yorulmuşam. Yorğunluğum sözlərə sığmır, sükutla danışır. Çünki bu dünyada ən səmimi cavab — heç nə deməməkdir. Heç nə deməyib, hər şeyi hiss etdirməkdir. Sükutumda bir fəryad var, bir inamın çöküşü, bir ruhun təkliyi. Və bu təkliyin içində mən özümə daha yaxınam — çünki sükutda yalan yoxdur, sükutda maska yoxdur, sükutda yalnız həqiqət var. Və bəzən həqiqət yalnız susanda görünür. Sükut — mənim son sığınacağımdır, çünki orada heç kim rol oynamır.
Mövsümağa Ədalətoğlu
Yazıçı,publisist