İnsan bəzən bir anın içində dəyişir. Bir baxış, bir söz, bir susqunluq — və ruhun dərin qatlarında bir şey qopur. Sanki illərlə qurulmuş daxili dünya bir anda çökür. Səssiz, görünməz, amma sarsıdıcı. Bu çöküşün səsi yoxdur, lakin təsiri bir ömür boyu insanın içində yaşayır — hər nəfəsdə, hər baxışda, hər gecədə.

Bu gecə mən o çöküşü yaşadım. Dörd divarın arasında, tavana dikilmiş gözlərimlə içimdəki səsləri dinlədim. Onlar danışmırdı — onlar hayqırırdı. Və mən ilk dəfə anladım ki, insanın ən böyük mübarizəsi başqaları ilə deyil, öz içindəki səssizliklədir. O səssizlik ki, illərlə yığılan sualların, cavabsız duaların, boğulmuş arzuların sığınacağına çevrilir. Və insan o səssizliyin içində özünü tanıyır — ya da itirir.

Bağlı qapı... Bu sadə ifadə bu gecə mənim üçün bir fəlsəfəyə çevrildi. O, sadəcə bir keçid deyil — o, insanın özünə olan inamının, dünyaya duyduğu etibarın, yaşamağa olan səbəbinin arxasında gizlənən bir simvoldur. O qapı bağlandıqda, insan öz içindəki labirintə düşür. Hər döngədə bir xatirə, bir peşmanlıq, bir “kaş ki” qarşılayır onu. Və o labirintdən çıxmaq, bəzən bir ömür sürür. Bəzən isə heç çıxmaq olmur — insan o labirintdə yaşamağa məcbur qalır.

12, 13, 14... Bu rəqəmlər mənim üçün artıq zaman ölçüsü deyil. Onlar bir travmanın koordinatlarıdır. Haqqın haqsızlığa uduzduğu, ədalətin susduğu, vicdanın göz yaşına boğulduğu günlərdir. Bu rəqəmlər ruhumun divarlarına yazılıb. Onlar silinməzdir. Onlar mənim kimliyimin bir parçasıdır — unudulmaz, dəyişməz, daimi.

İnsan bəzən yaşamaqla ölmək arasında qalır. Nə tam yaşaya bilir, nə də tam ölə. Sadəcə var olur. Varlığı bir yükə çevrilir. Gülüşü maska, danışığı sükut, baxışı boşluq olur. Bu gecə mən o boşluğun içində özümü gördüm. Və anladım ki, bəzən ən böyük güc, haqsızlığa uğramaqdır. Çünki dörd divarın, bağlı qapıların arxasını görən insan artıq qorxmur. O, artıq itirəcək bir şeyi olmadığını bilir. Və bu bilik onu azad edir — acı bir azadlıq, amma yenə də azadlıq.

Sentyabr mənim üçün bir ay deyil. O, bir dönüş nöqtəsidir. Ruhumun qırıldığı, amma eyni zamanda yenidən formalaşmağa başladığı bir zaman dilimidir. Bu ayda mən susdum. Amma susqunluğumun içində bir kitab yazıldı. O kitabda sevinc yoxdur, amma hikmət var. O kitabda qələbə yoxdur, amma dirəniş var. O kitabda mən varam — dəyişmiş, haqqı tapdalanmış, amma hələ də yazan.

Mövsümağa Ədalətoğlu
Yazıçı publisist