Bəzən bir hiss doğular ki, nə adı var, nə də sonu. O, nə başlanğıc istəyər, nə də bitiş. Sadəcə içində yaşayar — səssiz, dərin, inadkar. Dil onu ifadə edə bilməz, çünki sözlər onun yükünü daşıya bilməz. O, yaşanmaz, çünki həyat ona yer verməzdi. Amma o, yaşadar — hər gecə, hər sükutda, hər nəfəsdə. Varlığın səssizliyində kök salar, zamanın içində donur, amma heç vaxt solmur.

Unutmaq deyirlər... Amma necə unudulsun bir baxışda gizlənmiş bir ömür. Necə silinsin bir gülüşdə gizlənmiş bir fəsil. Unutmaq, yaddaşın özünü inkar etməsidir. Halbuki yaddaş — ruhun arxividir. Orada silinmək yox, yaşamaq var. Sadəcə susmaq öyrənildi. Çünki bəzi sevgilər danışıldıqca yox olur, susduqca böyüyür. İçində böyüdü — qışın ortasında açan bir çiçək kimi, heç vaxt solmayacaq qədər inadla.

O, bir mahnının yarımçıq notunda, bir qoxunun qəfil xatırlatmasında, bir küçənin küncündə gizlənmiş addım səslərində qaldı. Yaşanmadı, amma hər gün onunla yaşandı. İçində bir sükut oldu — amma bu sükut, boşluq deyildi. Bu, doluluğun ən ağır, ən gözəgörünməz forması idi. Bəzən sükut, sözlərdən daha çox danışır. Bəzən bir yoxluq, bütün varlıqlardan daha çox yer tutur.

Gecələrdə öz-özünə danışarkən, sanki o da dinləyirmiş kimi hiss olunur. Sanki susqunluğun içində nəfəs alır. Sanki birgə qocalır, amma heç vaxt solmur. Çünki yaşanmayan sevgilər qocalmır. Onlar zamanın çərçivəsinə sığmır. Nə keçmişdir, nə gələcək — sadəcə içində donmuş bir “indi”dir. Və bu “indi”, bəzən bir ömrün ən uzun anına çevrilir.

Bəzən bir hissi yaşamaq üçün deyil, daşımaq üçün doğulursan. O yaşanmadı — o daşındı. Gecələrdə, susqunluqlarda, cavabsız suallarda. İçində bir iz oldu — silinməyən, sağalmayan, amma sevilən bir yara. Və bəzən, ən dərin sevgilər, heç toxunulmamış olanlardır. Çünki toxunmayan hisslər zamanla çirklənmir. Onlar saf qalır — sanki ruhun özünə saxladığı bir sirr kimi.

Fəlsəfə deyir: “Var olmaq, hiss etməkdir.” Amma bəzən hiss etmək, var olmaqdan da artıqdır. O hiss, səni sən edən, səni dəyişdirən, səni susduran bir gücdür. O, bir zaman deyil, bir zamansızlıq idi. Bəzi sevgilər saatla ölçülmür — onlar sonsuzluğun içində bir an kimi yaşanır və əbədiyyətə çevrilir.

Bir insanı sevmək, onunla olmaq deyil — onun yoxluğunda belə ona sədaqətli qalmaqdır. Bu sədaqət, nə gözlə görünür, nə dillə deyilir. Bu, ruhun içindəki səssiz anddır — heç kimə deyilməyən, amma hər şeyə təsir edən bir and. Və bəzən, sədaqət yaşanmış sevgidən daha dərin olur — çünki o, heç bir qarşılıq gözləmədən yaşanır.

Bu sətirlər oxunduqca içində bir sızıltı yaranırsa, demək ki, o sevgi bir zaman sənin içində də yaşayıb. Bəlkə heç vaxt adını demədin, heç vaxt toxunmadın, heç vaxt “mənimsən” demədin. Amma o, bir ömür boyu içində qaldı. Və bəzən, bircə duyğunun səssiz varlığı, bütöv bir insanın taleyini dəyişə bilər.

Mövsümağa Ədalətoğlu
Yazıçı, publisist