Təbiət insan olmadan da yaşayar, lakin insan təbiət olmadan bir gün belə yaşaya bilməz. Bu ifadə bir gerçəklikdən doğur – çünki dağların sükutu, şəlalələrin pıçıltısı, meşələrin nəfəsi bizə Allahın yaratdığı ahəngin, ilahi balansın əlamətidir. Təbiət sadəcə fon deyil, həyatın özü, ruhun tənəffüsüdür. Ona laqeyd qalmaq, insanın öz kökünə, öz yaşamına biganə qalması deməkdir.

Hər bir insanın borcudur – Allahın bizə verdiyi bu ən gözəl neməti qorumaq. Dağların əzəməti, şəlalələrin ritmi, meşələrin yaşıllığı – bunlar bir insan kimi canlı, bir ruh kimi həssasdır. Bizim münasibətimiz təbiətə, əslində özümüzə olan münasibətimizin aynasıdır. Təbiəti məhv etmək, gələcək nəsillərin nəfəsini kəsməkdir; onu qorumaq isə insanlığın vicdanına sadiq qalmaqdır.

Günümüzdə texnologiyanın və şəhər həyatının sürəti insanı təbiətdən uzaqlaşdırsa da, ruhun ehtiyacı olan sakitlik, təmiz hava və ilahi gözəllik yalnız təbiətdə tapılır. Göl kənarında oturarkən hiss olunan hüzur, bir ağacın kölgəsində alınan rahatlıq, çiçəyin ətirindən doğan xoşbəxtlik – bunlar sözlə ifadə edilə bilməyəcək qədər dəyərli hisslərdir.

Təbiət susur, amma hər zaman danışır. O, insanla dialoqa girən, qayğı ilə cavab verən bir varlıq kimidir. Yağışın damlaları torpağa toxunduğunda, bir ağac budağını günəşə uzatdığında – bunlar təbiətin duaları, Allahın bizə verdiyi mesajlardır: “Qoru məni, çünki mən sənin yaşamaq haqqını daşıyıram.”

Bu səbəbdən, hər kəsin vicdanı qarşısında cavabdeh olduğu bir məsuliyyət var: təbiəti qorumaq. Zibil atmamaq, ağac kəsməmək, suyu israf etməmək – bunlar sadəcə qayda deyil, ruhani borcdur. Təbiətə sahib çıxmaq – insan olmağın şərtidir.

Mövsümağa Ədalətoğlu
Yazıçı-publisist.