Bəzən bir insanın doğumu – sadəcə bir ailəyə deyil, bir millətə yazılır.

1964-cü ilin martında, Novruzun ərəfəsində, Baharın özü kimi ümid dolu bir gün doğdu Yaqub.
Qobustanın torpağına ilk addımını atanda, sanki Tanrı Cəfərovlar ailəsinə bir dua göndərdi –
amma o dua, illər sonra Vətənin bağrında qanla yazılacaqdı.
Çünki bəzi dualar – cavabını şəhid məzarında tapır.
Bəzi ömürlər – doğulmaq üçün deyil, Vətənə qurban olmaq üçün gəlir.

Zaman – səssizcə axır, lakin hər axarında bir iz buraxır.
O izlər bəzən göz yaşında, bəzən bir körpənin ata həsrətində,
bəzən də bir məzar daşında yazılır.
Qarabağın bağrına sancılan düşmən xəncəri,
dinc insanların qırılan sükutu,
körpələrin yarımçıq qalan gülüşü –
Yaqubun içindəki Vətən səsini oyatdı.
O, çağırışı eşitdi. İşlərini yarım saxlayıb, silaha sarıldı.
Çünki bu torpağın müdafiəsi borc deyil, vicdanın səsi idi.
Vicdan – bəzən bir insanı ölümsüz edir.
Yaqub – ölümsüzlüyü seçdi, çünki Vətən çağıranda susmaq olmazdı.

Ağdərə... Qırmızıbazar... bu adlar indi tarix kitablarında yazılır.
Amma Yaqub üçün bu adlar – son nəfəsin, son baxışın, son duanın ünvanı oldu.
1992-ci ilin iyulunda, toy gününün tarixində – 30 iyulda, o, ən uca zirvəyə ucaldı.
Şəhidlik – bir ömrün tamamı deyil, bir ruhun əbədiyyətə qovuşmasıdır.
O gün – bir sevginin bayramı olmalı idi,
amma Vətən – daha böyük sevgiydi.
31 iyulda – bir gün sonra, Şəhidlər Xiyabanında torpağa tapşırıldı.
O torpaq – Vətənin özü idi.
O məzar – bir millətin alnına yazılmış qürur idi.
Hər addımda susan daşlar, onun adını pıçıldayır.
Hər dua – onun ruhuna çatır, hər göz yaşı – onun izinə düşür.

Əllərində hələ xına qalan Səbiyyə xanım – gənc, ümidli, sevgi dolu bir qadın –
bir anda iki körpə ilə tək qaldı.
Ceyhun üç yaşında idi, Nazlı iki.
Ata sözü eşitmədən böyüdülər,
amma hər addımlarında Yaqubun ruhu vardı.
Onlar böyüdükcə, Yaqubun danışa bilmədiyi arzular dilləndi.
Onların gözlərində – bir şəhidin susmuş baxışları,
onların nəfəsində – bir qəhrəmanın yarımçıq qalan cümlələri vardı.
Bəzən bir ata – övladının ruhunda yaşayır,
söz demədən, sadəcə hiss olunaraq.
Yaqub – danışmadan danışan, toxunmadan sevən bir ata oldu.

Ceyhun ailə qurdu, Tanrı ona iki övlad – Yaqub və Fatiməni bəxş etdi.
Nazlının qızı Firuzə – babasının üzünü görmədən səsini eşitmədən, ruhunu hiss edərək böyüdü.
Bu uşaqlar – təkcə bir ailənin davamı deyil, bir xalqın yaddaşıdır.
Onlar babaları ilə qürur duyurlar – çünki Yaqub Cəfərov təkcə onların babası deyil, Azərbaycanın fəxridir.
O, bir soyadın deyil, bir millətin hekayəsidir.
O, bir ailənin yoxluğunda, bir xalqın varlığında yaşayır.

Şəhidlik – sadəcə ölüm deyil.
Bu, zamanın içində donmuş bir fədakarlıqdır.
Bu, bir toy günündə yazılan bir tarixdir.
Bu, bir körpənin ilk addımında hiss olunan bir nəfəsdir.
Yaqub – yaşamadığı illərlə, danışmadığı sözlərlə, toxunmadığı saçlarla – bir millətin yaddaşında yaşayır.
O, susaraq danışan, yoxluğuyla var olan bir qəhrəmandır.
O, torpağın altında olsa da – ruhu bayrağın dalğasında, uşaq baxışlarında, ana dualarında yaşayır.

Onun adı – bir dua kimi çəkilir.
Onun həyatı – bir dərs kimi öyrədilir.
Onun şəhidliyi – bir ruh kimi qorunur.
O, torpağın altındadır – amma millətin qəlbindədir.

Və biz – oxuduqca kövrəlirik, düşündükcə qürur duyuruq.
Çünki Yaqub – bir ömrün deyil, bir millətin hekayəsidir.
Və o hekayə – hələ də yazılır…
hər dəfə bir uşaq “Vətən” sözünü sevgi ilə yazanda,
hər dəfə bir ana oğlunu “Yaqub kimi” böyütmək istəyəndə.

Mövsümağa Ədalətoğlu
Yazıçı, publisist