Bu dövrdə yıxılmaq sadəcə fiziki bir hal deyil, ruhun da diz üstə çökdüyü anlardır. İnsan yıxıldıqda, ətrafdakı gözlər onu bir tamaşa kimi izləyir. Hər baxış bir hökm, hər fikir bir cəza. Və sən, yerdə uzanmış halda, sanki bir məhkəmənin ortasındasan – hakimlər isə tanımadığın, həyatına heç bir töhfə verməmiş insanlar.

Bu çağda yıxılmaq ayıbdır. Çünki zəiflik nümayişdir, nümayiş isə cəmiyyətin qılıncının altına düşməkdir. İnsanlar güclü görünmək üçün maska taxır, amma maskanın altında çökən bir ruh gizlənir. Ona görə də, yıxıldınsa, qalx. Amma səssizcə. Qalx ki, heç kim görməsin. Qalx ki, sənin dirənişin özünə aid olsun. Çünki bu dövrdə güc nümayişi deyil, sükutun içində gizlənən iradədir.

Çətinliyə düşdünsə, danışma. Sus. Sükut bəzən ən güclü cavabdır. İnsanlar sənin ağrını anlamaz, amma onu müzakirə edərlər. Hər kəs öz həyatının uğursuzluğunu sənin üzərində analiz edər. Və sənə “ağıl” verərlər – təcrübəsiz, hissiyyatsız, səthi “ağıl”. Yolun kənarından keçən eşşək belə sənə yol göstərmək istəyər. Çünki bu dövrdə danışmaq, bilmədən hökm vermək bir ehtirasa çevrilib.

Sən danışdıqca, sənin hekayən başqalarının əlinə keçir. Onlar sənin ağrını öz fikirlərinə uyğun redaktə edərlər. Və sən – öz həyatının müəllifi olmaq əvəzinə, başqalarının cümlələrində itib gedərsən.

Amma sən fərqli ol. Sən öz ağrını içində böyüt. Onu bir toxum kimi ək və səssizcə suvar. Bir gün o ağrıdan bir ağac çıxacaq – kökləri sənin keçmişində, budaqları isə gələcəyində. O ağacın kölgəsində sən oturacaqsan, və heç kim bilməyəcək ki, bu ağac bir yıxılmanın, bir susqunluğun məhsuludur.

Çünki ağrı – səni parçalamaz, əgər sən onu anlayaraq yaşayırsansa. Ağrı – bir müəllimdir, sükut – onun dili, qalxmaq – onun dərsidir.
Unutma, bu dövrdə ən böyük güc – səssiz qalmaqdır. Ən dərin mübarizə – içində gedən savaşdır. Və ən böyük qalibiyyət – heç kimə sübut etmədən qalxmaqdır.

Çünki sübut ehtiyacı – zəifliyin səsini daşıyır. Amma səssiz qalxmaq – özünə olan inamın ən saf formasını.
Bəzən ən dərin köklər – ən səssiz ağrılardan doğar. Və o ağacın kölgəsində oturanlar – heç vaxt onun necə böyüdüyünü bilməz.

Mövsümağa Ədalətoğlu
Yazıçı-publisist